เสื้อปั่นอวยพรประเทศไทย

 

การบริหารพันธกิจโครงการพัฒนาพื้นที่สูง

การบริหารพันธกิจโครงการพัฒนาพื้นที่สูง

 

โครงการพัฒนาพื้นที่สูง หรือ Upland Holistic Development Project เป็นองค์กรคริสเตียนสังกัดมูลนิธิคริสเตียนบริการ (แบ็บติสท์) แห่งประเทศไทย ปัจจุบันตั้งอยู่เลขที่ 121 ม. 8 ต.แม่นาวาง อ.แม่อาย จ.เชียงใหม่ 50280 www.uhdp.org ก่อตั้งโดยครอบครัวมิชชั่นนารีจากสหรัฐอเมริการคือ ครอบครัวอาจารย์ริชาร์ท และอาจารย์เอเลน เบอร์เน็ต ในปี ค.ศ. 1996 โดยริเริ่มทำงานกับชนเผ่าปะหล่องในพื้นที่ อำภอแม่อาย ฝาง และเชียงดาวของ จังหวัดเชียงใหม่ และดำเนินการตอบสนองต่อปัญหา และทำงานพัฒนาชุมชนตามหลักการและวิถีทางความเชื่อของคริสเตียนมาตลอด

            ปัจจุบันมีการดำเนินงานใน 24 ชุมชนในภาคเหนือของประเทศไทย 30 คริสตจักรในประเทศพม่า โดยมีประชากรที่เข้าร่วมโครงการราว 20,000 คน มีการทำงานแบบการพัฒนาแบบองค์รวมโดยเน้นใน ภ ประเด็นหลักๆคือ สิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจชุมชน จิตวิญญาณ หรือสังคมจริยธรรม และความยุติธรรมและสิทธิมนุษยชน ซึ่งรายละเอียดจะได้นำเสนอต่อไปในเอกสารฉบับนี้

นิมิต และพันธกิจหลัก

—        นิมิต หรือ เป้าหมายระยะยาว

            พี่น้องที่ขัดสนในพื้นที่สามเหลี่ยมทองคำของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ได้ถูกยกขึ้นให้พ้นจากปัญหาหนักทั้งในด้านร่างกาย และจิตวิญญาณ โดยเกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งกับผู้คน และชุมชน

 

 

—        พันธกิจหลัก

          เรามุ่งมั่นหาวิธีการแบบคริสเตียนในการพัฒนาชุมชนสำหรับกลุ่มชาติพันธุ์ผู้ขัดสนในพื้นที่สามเหลี่ยมทองคำของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ โดยเน้นการมีส่วนร่วมของชุมชน และการสร้างความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน

            โดยใช้วิธีการแบบมีส่วนร่วม และเน้นการสร้างความสัมพันธ์ และให้ชุมชนเข้ามาร่วมทำงาน

            UHDP มุ่งมั่นให้ความช่วยเหลือที่เหมาะสม และนำไปสู่ความยั่งยืนโดยการเสริมสร้างชุมชนกลุ่มชาติพันธุ์เหล่านั้น เพื่อให้พ้นจากปัญหาหนักที่มีผลต่อรูปแบบการใช้ชีวิตของพวกเขา

            โดยดำเนินการในรูปแบบการพัฒนาแบบองค์รวม โดยเน้นใน 4 ประเด็นคือ สิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ จิตวิญญาณ และสิทธิมนุษยชน ดังรูปต่อไปนี้

กรอบการทำงานแบบองค์รวม หรือ Holistic Development Program

โครงการพัฒนาพื้นที่สูงเชื่อมั่นว่า การพัฒนาชุมชนจะสำเร็จไปด้วยดีไม่ได้ หากไม่ได้ดำเนินการแบบองค์รวม ซึ่งการดำเนินการลักษณะนี้จะมีส่วนสนับสนุนและถ่วงให้เกิดความสมดุลต่อรูปแบบและวิธีการพัฒนาชุมชน และจะนำไปสู่ผลลัพธ์ที่ก่อให้เกิดความพอเพียง และความยั่งยืนของชุมชนต่อไป  โดยงานในประเทศไทย ทางโครงการเห็นว่า เรื่องสิทธิและบทบาทหน้าที่เป็นกรอบใหญ่ที่เข้าไปเกี่ยวข้องสัมพันธ์กับทุกมิติของงานพัฒนาทั้งในรูปแบบของปัจจัยเสริมสนับสนุนและปัจจัยฉุดหรือขัดขวาง

วัตถุประสงค์ (เป้าหมายระยะ 3 ปี ค.ศ. 2015-2017)

—        ด้านสิ่งแวดล้อม

—        ชุมชนมีแผนการดำเนินการเรื่องการจัดการที่ดินแบบยั่งยืน

—        ชุมชนมีแผนการจัดการป่าชุมชนและดำเนินการตามแผนอย่างมีประสิทธิภาพ

—        ชุมชนมีแผนการดำเนินการเรื่องการจัดการน้ำ และสัตว์น้ำอย่างสม่ำเสมอ

—        ชุมชนมีระบบการจัดการเรื่องพลังงานแบบยั่งยืน และมีการใช้พลังงานทางเลือกอย่างต่อเนื่อง

—        ชุมชนมีแผนการส่งเสริมการอนุรักษ์ดิน น้ำ ป่าให้เด็ก และเยาวชน และดำเนินการอย่างมีประสิทธิภาพ

—        เกิดความร่วมมือในลักษณะเครือข่ายสิ่งแวดล้อมเพื่อส่งเสริมสิทธิสิ่งแวดล้อม และการจัดการทรัพยากรธรรมชาติร่วมกัน

—        ด้านเศรษฐกิจชุมชน

—        ครอบครัว และชุมชนมีการดำเนินงานเกี่ยวกับกิจกรรมลดรายจ่าย

—        ครอบครัว และชุมชนมีการดำเนินงานเกี่ยวกับกิจกรรมการสร้างรายได้

—        ครอบครัว และชุมชนมีการดำเนินงานเกี่ยวกับกิจกรรมการสร้างความมั่นคงด้านการเงินชุมชน (ทุนชุมชน)

—        ชาวบ้านในพื้นที่เป้าหมายมีความรู้ ทักษะที่เพิ่มขึ้นในอาชีพของตนเอง

—        ด้านสิทธิมนุษยชน

—        เรื่องบทบาทชาย หญิง

—        ในชุมชนพื้นที่เป้าหมายมีความตระหนักด้านการเข้าถึงสิทธิด้านสุขภาพและความรู้ด้านสุขภาพของคนในชุมชน

—        ในชุมชนพื้นที่เป้าหมายมีความตระหนักในเรื่องบทบาทกลุ่มสตรี และเครือข่ายสตรีดาราอาง และคะฉิ่น

—        ในชุมชนพื้นที่เป้าหมายเกิดความตระหนักรู้ ในเรื่องบทบาทหญิงชายในชุมชน

—        เรื่องสิทธิขั้นพื้นฐาน

—        ชุมชนมีกลไกที่มีศักยภาพในการคุ้มครองปกป้องการถูกละเมิดสิทธิมนุษยชน

—        ชุมชนมีศักยภาพในการปกป้องคุ้มครองคนในชุมชนให้ปลอดจากกระบวนการค้ามนุษย์

—        รัฐบาลยอมรับสิทธิความเป็นพลเมืองคนในชุมชนทุกคนมีสถานะบุคคลที่ชัดเจน

—        การแก้ไขกฎหมายระเบียบให้สอดคล้องกับการแก้ไชปัญหาสิทธิสถานะบุคคล

—        ชุมชนมีความเข้มแข็งในการปกป้องสิทธิของชุมชนจากการครอบงำอำนาจมืดในท้องถิ่น

—        ด้านจิตวิญญาณ

—        คริสตจักรท้องถิ่น และองค์กร หน่วยงานคริสเตียนมีบทบาทในการพัฒนาแบบองค์รวม หรือที่เรียกว่า พันธกิจแบบองค์รวม

—        สมาชิกคริสตจักรมีชีวิตที่ติดสนิทกับพระเจ้า และร้อนรนในการรับใช้ (การเป็นแบบอย่างที่ดีในการรักผู้อื่น ห่วงใยแบ่งปันให้กันและกัน)

—        ชุมชนคริสเตียนเป็นแบบอย่างที่ดีต่อชุมชนเพื่อนบ้านในการบริหารจัดการชุมชน

—        ผู้นำระดับสังกัดให้การสนับสนุนและเข้าร่วมในการดำเนินงานเรื่องพันธกิจคริสเตียนแบบองค์รวม

—        ผู้นำคริสเตียนกลุ่มเป้าหมายเกิดทักษะในการทำพันธกิจแบบองค์รวม และมีการดำเนินงานในระดับคริสตจักร และองค์กร หน่วยงานของตัวเอง

—        คริสตจักรท้องถิ่นเป้าหมายมีการดำเนินกิจกรรมการพัฒนาชุมชนของตนเอง

—        คริสเตียน และคริสตจักรเกิดการรวมตัวกันในลักษณะเครือข่ายเพื่อทำพันธกิจแบบองค์รวม ร่วมกัน

แผนยุทธศาสตร์

กรอบยุทธศาสตร์ขององค์กร แบ่งออกเป็นหลักๆ 2 หมวดคือ การพัฒนาองค์กร (Organizational Strategy) และ การพัฒนาเชิงงานพัฒนาชุมชน (Program Strategy) โดยมีรายละเอียดคร่าวๆดังต่อไปนี้

 

—        โครงการพัฒนาพื้นที่สูงมองว่าองค์กรจะดำเนินการและเติบโตขึ้นได้อย่างเหมาะสมจำเป็นจะต้องมีความสมดุลให้มากที่สุดในสี่มุมมองดังที่ได้กำหนดไว้ตามเครื่องมือที่ชื่อว่า Balanced Scorecard ซึ่งประกอบด้วย มุมมองด้านการเติบโตและพัฒนาของบุคลากรและเทคโนโลยี, มุมมองด้านกระบวนการภายในและการบริหาร, มุมมองด้านผู้ที่เกี่ยวข้อง และมุมมองด้านการเงินซึ่งมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

—        มุมมองด้านการเรียนรู้ และการเติบโตของบุคลากรและเทคโนโลยี องค์ความรู้ ซึ่งกำหนดแนวทางการพัฒนาไว้ดังนี้

—        ให้เกิดการสื่อสารแบบเปิดเผย และมีประสิทธิภาพ

—        นำเทคโนโลยี ระบบการจัดการ และสิ่งอำนวยความสะดวกมาใช้อย่างเหมาะสม

—        สร้างวัฒนธรรมบนฐานของค่านิยมหลัก

—        ดึงดูด หนุนใจ พัฒนา และรักษาคนที่มีคุณภาพ (สวัสดิการ ค่าตอบแทน ขวัญกำลังใจ ภาระใจ)

—        มุมมองด้านกระบวนการภายในและการจัดการ ซึ่งกำหนดแนวทางการพัฒนาไว้ดังนี้

—        พัฒนากระบวนการให้มีประสิทธิภาพและคงคุณภาพที่ดี

—        พัฒนาและรักษาความสัมพันธ์ที่ดี (ผู้เกี่ยวข้องกับกระบวนการ)

—        ขยายผลการทดลองวิจัยและค้นหาวิธีการจัดการ

—        กำหนดวิธีการที่ก่อให้เกิดโอกาสในการเข้าถึงทรัพยากรที่เหมาะสม

—        มุมมองด้านลูกค้าและผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ซึ่งกำหนดแนวทางการพัฒนาไว้ดังนี้

—        เพิ่มขีดความสามารถในการสร้างให้ผู้สนับสนุน อาสาสมัคร ลูกค้า แหล่งทุนได้เห็นคุณค่าของงาน UHDP

—        สื่อสารอย่างมีประสิทธิภาพในเรื่องผลการดำเนินงานของ UHDP ต่อผู้มีส่วนเกี่ยวข้อง และกระตุ้นหนุนใจให้พวกเขาเข้ามามีส่วนร่วมมากขึ้นใช้การสื่อสารแบบสองทาง

 

มุมมองด้านการเงิน ซึ่งกำหนดแนวทางการพัฒนาไว้ดังนี้

 ทำให้ทรัพยากรด้านการเงินเติบโต โดยการจัดทำแผนยุทธศาสตร์การระดมทุน

 สร้างความหลากหลายของทรัพยากรด้านการเงินโดยกำหนดเป็น โครงการความร่วมมือต่างๆ,  ระดมทรัพยากรอื่นๆเช่น คน งานวิจัย ฯลฯ,  ระดมทรัพยากรภายในองค์กร

 ปรับปรุงและพัฒนาการใช้ทรัพยากรขององค์กร และมุ่งเน้นความคุ้มค่าการใช้ทรัพยากรโดย การใช้ทรัพยากรด้านการเงินแบบผสมผสาน, การบริหารจัดด้านการเงินอย่างมีประสิทธิภาพ

 

โครงสร้างการบริหารองค์กร

—        โครงการพัฒนาพื้นที่สูง ดำเนินการโดยมีคณะกรรมการอำนวยการเป็นผู้มีอำนาจสูงสุดทางด้านนโยบายและการบริหาร และได้กำหนดให้มีทีมบริหาร ซึ่งประกอบด้วยประธานทีมบริหาร รองประธาน และคณะกรรมการทีมบริหารจำนวน 4 คนรวมเป็นจำนวน 6 คนโดยแบ่งตามประเด็นงานองค์กร และด้านการเงิน ทางองค์กรได้กำหนดฝ่ายงานออกเป็น 3 ฝ่ายงานคือ ฝ่ายส่งเสริมและพัฒนาชุมชน ฝ่ายศูนย์การเรียนรู้ และฝ่ายการเงิน และสำนักงาน โดยมีรายละเอียดตามรูปภาพดังต่อไปนี้

 

 

ความเข้าใจของฉันต่อโลกาภิวัตน์   เรียบเรียงโดย ตุ้ย บุญศักดิ์ ทองดี

ผมไม่เคยให้ความสนใจอย่างจริงจังต่อคำว่า โลกาภิวัตน์ หรือที่ภาษาอังกฤษใช้คำว่า Globalization จนกระทั่งวันหนึ่ง อาจารย์ผู้สอนเรื่อง Globalization ตามหลักสูตรของ M.Min ที่สถาบันพระคริสตธรรมพะเยาได้ให้เขียนเรียงความเรื่อง “ความเข้าใจของฉันต่อโลกาภิวัตน์”

ที่ผมไม่ให้ความสนใจในเรื่องนี้ หรือคำนี้ อาจจะเนื่องมาจาก นิสัยส่วนตัวที่ หนึ่งคือไม่อยากตามกระแสใหม่ๆที่ยังหาข้อสรุปไม่ได้คือเป็นการเปิดประเด็นไว้และให้คนมาแลกเปลี่ยน โต้แย้ง เห็นด้วยหรือขัดแย้ง สองคืออาจจะเป็นเพราะผมมักจะมองและให้น้ำหนักจากล่างสู่บน หรือจากกำลังภายในสู่การระเบิดออกมาสู่ภายนอก สามอาจจะเป็นเพราะผมไม่ชอบทำอะไรตามกระแส และอาจจะทำอะไรทวนกระแสด้วยซ้ำ

อย่างไรก็แล้วแต่ เมื่อได้โจทก์มาอย่างนี้แล้ว และต้องเรียบเรียงออกมา ดังนั้นจะไม่อ่าน ไม่สนใจก็คงไม่ได้แล้วล่ะ เพราะตราบใดที่ไม่เข้าใจในเรื่องที่จะเขียนมันก็จะเขียนออกมาไม่ได้ ใช่ไหมครับ ผมจึงใช้วิธีสอบถามท่านอาจารย์ Goo กูเกิ้ล และสิ่งที่พบน่าสนใจทีเดียว ซึ่งผมจะนำมาสรุปให้ท่านผู้อ่านคร่าวๆละกัน และจะจบลงด้วยความเข้าใจและความเห็นส่วนบุคคลของผมต่อเรื่อง โลกาภิวัตน์นี้สักนิดหนึ่งครับ โดยผมจะขออนุญาตจัดโครงเรื่องสักหน่อยเพื่อความสะดวกของท่านผู้อ่านนะครับ

1.        นิยาม ของคำว่า โลกาภิวัตน์ หรือ Globalization มีผู้ให้ความหมายไว้ดังต่อไปนี้

-            กระบวนการหรือกลุ่มของกระบวนการที่ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงทางสังคม เป็นความสัมพันธ์ทางสังคม อันมีเหตุมาจาก การแลกเปลี่ยนวัฒนธรรม การก้าวหน้าอย่างรวดเร็วของเทคโนโลยีการสื่อสาร การขนส่ง เกิดสภาพโลกไร้พรมแดน ทำให้ส่วนต่างๆของโลกมีความใกล้ชิดมากขึ้น สามารถเพิ่มการแลกเปลี่ยนระหว่างบุคคล  มีความเข้าใจซึ่งกันและกัน เกิดความเป็นมิตรระหว่างพลเมืองโลก

-            โลกาภิวัตน์ คือความแปลกใหม่ที่กำลังเกิดขึ้นบนโลก เพราะมันทำให้โลกกลายเป็น “สถานที่เดียวกัน” อย่างไม่เคยเกิดมาก่อน มนุษย์กำลังก้าวเข้าสู่ “ยุคโลกานิยม” (“global age”) ซึ่งจะนำไปสู่การสิ้นสุดของรัฐชาติและการเกิดขึ้นของระเบียบโลกยุคใหม่

-            โลกาภิวัตน์ คือ ความเป็นโลกเดียวกัน (เป็นการย่อโลกให้เล็กลงโดยการส่งผ่านข้อมูลข่าวสารอย่างรวดเร็ว) มีความทันสมัยทางด้านเทคโนโลยี โดยเฉพาะในปัจจุบันความเป็นโลกเดียวกันของเศรษฐกิจ การค้า การลงทุน การเงินเสรี ทำให้ทั้งโลกเชื่อมโยงเป็นระบบเดียวกัน ด้วยเทคโนโลยีการสื่อสาร เพื่อการค้าเสรีและการเงินเสรี ส่งผลให้ประชากรในโลกพัฒนาไปสู่การมีอารยะธรรมเดียวกันทั้งโลก

 

2.      ลักษณะสำคัญของโลกาภิวัตน์ อาจจะลองสรุปไว้ดังต่อไปนี้ (โปรดดูรูปภาพประกอบเพื่อความเข้าใจที่ดีขึ้น)

จากภาพประกอบข้างต้น หากเราพูดเรื่องโลกาภิวัตน์ มักจะมีหัวข้อเหล่านี้เข้ามาเป็นตัวกำหนดเนื้อหาการสนทนาของเรา ตัวอย่างเช่น เราจะพูดถึงโลกาภิวัตน์ในลักษณะของ โลกไร้พรหมแดน ซึ่งสอดคล้องกับเรื่องการลดความสำคัญของเขตแดนประเทศ นักนิยมโลกาภิวัตน์บางคนถึงขั้นที่บัญญัติคำศัพท์ขึ้นมาให้เลยทีเดียว ท่านผู้อ่านเคยได้อ่านได้ยินคำว่า “พลเมืองโลก” แทนคำว่าประชากรของประเทศนี้หรือประเทศนั้นแทน บางครั้งเราจะพูดคุยกันถึงเรื่อง ความรวดเร็วในการติดต่อสื่อสาร ในอดีตเราอาจจะใช้เวลาเป็นเดือนเป็นปีในการพูดคุยกัน แต่ปัจจุบันนี้คนสองคนอยู่กันคนละซีกโลกพูดคุยกันเหมือนกับนั่งอยู่ติดกัน และที่น่าสนใจที่สุดคือ กระบวนการที่เกิดขึ้นพร้อมกันในหลายๆด้านและเชื่อมโยงกันในลักษณะองค์รวมเช่น เศรษฐกิจ การเมือง วัฒนธรรม สิทธิ สิ่งแวดล้อม จริยธรรม การเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วขึ้นในเรื่องต่างๆเหล่านี้และเป็นไปอย่างต่อเนื่อง

 

3.        ผลกระทบจากกระแสโลกาภิวัตน์  สำหรับหัวข้อนี้ ผมจะยังไม่เสนอความเห็นนะครับ เป็นเพียงการนำสิ่งที่คนอื่นๆได้ให้ความคิดเห็นเอาไว้ ซึ่งมีดังต่อไปนี้ (ขอช่วยดูภาพประกอบอีกครั้ง)

ภาพข้างต้นมาจาก http://www.globalisierung-infos.de/ นี้ (ต้องให้เครดิตเขาหน่อย เดี๋ยวโดนฟ้อง) แสดงให้เห็นว่า มีทั้งผลกระทบเชิงบวกและเชิงลบด้วย ถ้าดูภาษาอังกฤษไม่เข้าใจ ลองดูที่ผมสรุปเป็นภาษาไทยนี้ก็ได้ ไม่มีลิขสิทธิ์ใดๆ แต่ผมจะขอไม่อธิบายในรายละเอียดเนื่องจากเนื้อที่ไม่พอ

4.        ความเข้าใจ และความเห็นส่วนบุคคล  

จากข้อมูลเบื้องต้น ผมรู้สึกชอบแนวคิดแบบโลกาภิวัตน์นะครับ เพราะไม่ได้มองแยกส่วนจนเกินไป อย่างน้อยเห็นว่า โลกใบนี้มันมีความเชื่อมโยงเกี่ยวเนื่องกันอยู่ เราควรจะห่วงใยส่วนอื่นๆในโลกใบนี้ด้วยเช่นกัน คือไม่ใช่เรื่องของบ้านฉัน เรื่องของบ้านเธอ แต่เป็นเรื่องบ้าน(โลก)ของเรา แต่แน่นอนว่า หากเป็นได้อย่างนั้นจริง จะมีผู้มีอำนาจ(ล้นฟ้า)สักกี่คนที่จะยอมให้คนอื่นมายุ่มย่ามในบ้านของตนเอง แต่ก็มีที่ไม่ค่อยเห็นด้วยนะถ้ามองที่ผลกระทบบางตัว เช่นการแข่งขันที่สูงขึ้นทำให้เกิดช่องว่างที่มากขึ้นระหว่างผู้แพ้กับผู้ชนะ และอาจจะมีบางกลุ่มที่ยังไม่พร้อมจะแข่งขันในเกมใหม่ๆของโลกใบนี้

อย่างไรก็ตาม ทุกอย่างย่อมมีมากกว่าหนึ่งด้าน อยู่ที่ตัวเราแล้วว่าเราจะมองให้รอบด้านได้ดีกว่าและนำข้อมูลเหล่านั้นไปก่อให้เกิดประโยชน์ได้มากน้อยแค่ไหน ....ขอเป็นกำลังใจให้กับคนในยุคโลกาภิวัตน์ทุกคนนะครับ

 

เอกสารอ้างอิง

พิชัย วาศนาส่ง. (2549). โลกาภิวัตน์: หมุนตามโลก สารพันสาระที่ควรรู้ เพื่อทันกระแสโลก.กรุงเทพฯ:  ปาเจรา.

Scholte, J. A. (2005). Globalization: A Critical Introduction (2^nd ed.). New York: Palgrave Macmllan.